Τι είναι η ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας;

Η αορτική βαλβίδα αποτελεί το σημείο επικοινωνίας μεταξύ της αριστερής κοιλίας και της αορτής. Είναι υπεύθυνη για την ορθόδρομη ροή του οξυγονωμένου αίματος από την καρδιά στην αορτή. Ανατομικά, αποτελείται από τρεις πτυχές. Βασική λειτουργία της αορτικής βαλβίδας είναι να εμποδίζει την παλινδρόμηση του αίματος προς την καρδιά. Αυτό θα επιβάρυνε σημαντικά τη λειτουργία της. Η ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας συνιστά μια παθολογική κατάσταση, κατά την οποία η βαλβίδα δυσλειτουργεί, με αποτέλεσμα το ανεπαρκές κλείσιμό της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παλινδρόμηση του αίματος προς την καρδιά.

Αίτια της ανεπάρκειας αορτικής βαλβίδας

Βασικότερη αιτία της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας αποτελούν οι εκ γενετής δυσλειτουργίες στο σύνολο της αορτής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών είναι η δίπτυχη αορτική βαλβίδα. Κάποιες φορές, είναι δυνατό να γεννηθεί ένα άτομο με αορτική βαλβίδα που αποτελείτε από δύο πτυχές, αντί για τρεις. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει περίπου το 5% των ενηλίκων, κι είναι ο λόγος για τον οποίο κατατάσσεται η ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας στις συγγενείς καρδιοπάθειες.

Άλλες αιτίες εμφάνισης ανεπάρκειας αορτικής βαλβίδας αποτελούν οι κάτωθι:

• Ρευματικός πυρετός: Αν και σπάνιος στην Ελλάδα, ο ρευματικός πυρετός αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες δυσλειτουργίας στην αορτική βαλβίδα. Πρόκειται για μια επιπλοκή του στρεπτόκοκκου, η οποία επηρεάζει κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες.
• Ηλικία: Με την πάροδο του χρόνου, εναποθέσεις ασβεστίου ενδέχεται να δημιουργηθούν στην αορτική βαλβίδα προκαλώντας στένωση της αορτικής βαλβίδας, προκαλώντας δυσκολία στην φυσιολογική κίνησή της κι επομένως ανεπάρκεια.
• Ενδοκαρδίτιδα: Η ενδοκαρδίτιδα αποτελεί ένα είδος λοίμωξης, η οποία προσβάλει τις βαλβίδες της καρδιάς. Συνήθως προκαλείται από μικρόβια τα οποία μπαίνουν στο κυκλοφορικό σύστημα από κάποια πηγή εισόδου (αίμα, ουροποιητικό σύστημα κ.ά.).
• Τραύμα: Κάποιος βαρύς τραυματισμός στο στήθος ενδέχεται να προκαλέσει κάκωση στην αορτή, με αποτέλεσμα να προκληθεί ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας.
• Λοιπές ασθένειες: Άλλες καταστάσεις, όπως η ρήξη των κόλπων του Valsava, η αυτόματη ρήξη λόγω συνδρόμου Marfan ή ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας.

 

Συμπτώματα

Στις αρχές τις πάθησης, η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας μπορεί να μην εμφανίσει αντιληπτά συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, διαταράσσεται όλο και περισσότερο η ροή του αίματος. Η παλινδρόμηση προς την καρδιά γίνεται μεγαλύτερη και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων μέτριας έντασης, όπως η δύσπνοια, το οίδημα στα κάτω άκρα και η εύκολη κόπωση. Σε πιο βεβαρυμμένες καταστάσεις, η ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση στηθάγχης, αίσθημα παλμών και ζάλη. Χωρίς θεραπεία, η πάθηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια, για αυτό και είναι σημαντικό να γίνει επικοινωνία με κάποιο γιατρό επί εμφάνισης συμπτωμάτων.

 

Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας: Διάγνωση και Κατηγοριοποίηση

Η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας διαγιγνώσκεται μέσω διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex) από τον ειδικό καρδιολόγο. Μέσω αυτού θα διαπιστωθεί τυχόν παλινδρόμηση του αίματος, με αποτέλεσμα ο ασθενής να εμφανίζει κάποιο «φύσημα». Ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας κατηγοριοποιείται σε μικρού, μεσαίου και σοβαρού βαθμού. Ασθενείς με ανεπάρκεια μικρού ή μεσαίου βαθμού ενδέχεται να μην εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα και οφείλουν να επισκέπτονται συστηματικά τον καρδιολόγο τους για παρακολούθηση. Σε περίπτωση σοβαρής ανεπάρκειας, ο ιατρός μπορεί να επιβάλει κάποιους περιορισμούς στον ασθενή, όπως η συμμετοχή αποκλειστικά σε ήπιου βαθμού άσκηση και η αποφυγή άρσης βάρους.

 

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Αρχικά, η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητικά μέσα και φαρμακευτική αγωγή. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει τρόπος να αντιστραφεί η δυσλειτουργία της βαλβίδας μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, είτε με επιδιόρθωση είτε με αντικατάσταση. Αυτή θα επιλεγεί με βάση τις συνθήκες του εκάστοτε ασθενούς και την εμπειρία της Ομάδφς Καρδιάς. Πλέον, εφαρμόζεται και μια λιγότερο επεμβατική μέθοδος, η διακαθετηριακή αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με τη μέθοδο TAVI/TAVR.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η μέθοδος TAVI/TAVR διενεργείται με τοπική αναισθησία, και χορήγηση ήπιας μέθης, ενώ η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω παρακέντησης από την αρτηρία του ποδιού (μηριαία αρτηρία). Χρησιμοποιούνται μόνο βιοπροσθετικές βαλβίδες (όχι μηχανικές), οπότε και δε χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή (εφ’όσον δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι), παρά μόνο αγωγή με ασπιρίνη. Η διαδικασία τοποθέτησής της είναι παρόμοια με αυτή του stent. Κατά την τελική τοποθέτηση, ο ιατρός χρησιμοποιεί το ειδικό σύστημα έκπτυξης για να αποκτήσει η τεχνητή βαλβίδα το κανονικό της μέγεθος. Έτσι, συμπιέζει τις δομές της φυσικής (γηγενούς) βαλβίδας.

Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευθεί στην επεμβατική διακαθετηριακή αντιμετώπιση των βαλβιδοπαθειών στην Ιατρική Σχολή του Stanford των ΗΠΑ. Έχει πραγματοποιήσει σημαντικό αριθμό επεμβάσεων, συμμετέχει σε διεθνείς μελέτες, ενώ είναι πιστοποιημένος χειριστής (operator) από την Edwards Lifesciences και τη Medtronic για την εμφύτευση των βαλβίδων τους, αντιστοίχως. Είναι συνεργάτης του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, από τα μεγαλύτερα και πιο έμπειρα κέντρα στην διακαθετηριακή αντιμετώπιση των βαλβιδοπαθειών διεθνώς. Εάν έχετε διαγνωσθεί με ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας και αναζητάτε τρόπους αντιμετώπισής της ή επιθυμείτε μια δεύτερη γνώμη, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του.