Τι είναι ο υπέρηχος καρδιάς;
Ο διαθωρακικός υπέρηχος (triplex) καρδιάς είναι μια ιδιαίτερα σημαντική απεικονιστική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων. Το υπερηχογράφημα καρδιάς χρησιμοποιεί τα ανακλώμενα κύματα υπερήχων της καρδιάς για να οπτικοποιήσει τη λειτουργία του μυ και των μεγάλων αγγείων. Το triplex καρδιάς αποτελεί την κύρια και βασική μη επεμβατική απεικονιστική εξέταση στην Καρδιολογία, αφού είναι αναίμακτη, ακίνδυνη κι εντελώς ανώδυνη. Χρησιμοποιείται τόσο κατά τον προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο, όσο και για τη διάγνωση παθήσεων.
Τι δείχνει ο υπέρηχος καρδιάς;
Με τη βοήθεια ηχητικών κυμάτων πολύ υψηλής συχνότητας, ο ιατρός δύναται να αξιολογήσει τη λειτουργία της καρδιάς, την ανατομία των βαλβίδων και το πάχος των τοιχωμάτων της. Ενδέχεται να εντοπίσει περιοχές της καρδιάς που δεν εμφανίζουν ικανοποιητική σύσπαση λόγω στεφανιαίας νόσου. Ο υπέρηχος καρδιάς επίσης, είναι η πρώτη εξέταση εκλογής για τη διερεύνηση κάποιας βαλβιδοπάθειας, και στην εκτίμηση συγγενών καρδιοπαθειών.
Περιληπτικά, το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι ο κατάλληλος έλεγχος για τα κάτωθι χαρακτηριστικά της καρδιάς:
- Περικάρδιο, και πιθανή ύπαρξη υγρού στον περικαρδιακό χώρο.
- Μεγάλα αγγεία, όπως η ανιούσα αορτή, η κάτω κοίλη φλέβα και η πνευμονική αρτηρία.
- Πιθανοί θρόμβοι εντός των κοιλοτήτων της καρδιάς.
- Λειτουργικότητα του μυοκαρδίου, με έμφαση στο κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας.
Πώς πραγματοποιείται η εξέταση;
Για την πραγματοποίηση του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος της καρδιάς, δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία όσον αφορά τη διατροφή, την άσκηση, την κατανάλωση νερού ή τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ασθενής βρίσκεται σε ξαπλωμένη θέση, είτε ανάσκελα είτε στην αριστερή πλευρά. Ο ιατρός χρησιμοποιεί μικρή ποσότητα γέλης (gel) για την καλύτερη αγωγή των υπερήχων και την βέλτιστη απεικόνιση της καρδιάς. Η εξέταση πραγματοποιείται μέσω μιας μικρής συσκευής, η οποία ονομάζεται ηχοβολέας. Αυτή εκπέμπει τα κύματα υπερήχων, τα οποία προσφέρουν οπτικοποίηση διαφόρων δομών της καρδιάς μέσω της ανάκλασης. Αυτά τα κύματα αναλύονται και μετατρέπονται σε εικόνα, η οποία αλλάζει συνεχώς ανάλογα με την κίνηση του καρδιακού μυ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να ζητηθεί από τον ασθενή να κρατήσει την αναπνοή του για λίγα δευτερόλεπτα. Αυτό συμβαίνει διότι ο αέρας που κινείται στους πνεύμονες κατά την εισπνοή και την εκπνοή μπορεί να αλλοιώσει την εικόνα.
Μετά την εξέταση με διαθωρακικό υπερηχογράφημα, ο ασθενής είναι ελεύθερος να γυρίσει στις καθημερινές του δραστηριότητες άμεσα. Δεν απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο, ενώ περιορισμοί στην κινητοποίηση του ασθενούς δεν υπάρχουν.
Πότε είναι απαραίτητος ο υπέρηχος καρδιάς;
Ο υπέρηχος καρδιάς μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιοδήποτε άτομο, ανεξαρτήτου φύλου ή ηλικίας, ως μέρος του προληπτικού καρδιολογικού ελέγχου. Η συστηματική επανάληψη της εξέτασης συνίσταται σε ασθενείς στους οποίους παρατηρούνται ύποπτα ευρήματα σε προηγούμενη απεικόνιση, ή έχουν εμφανίσει καρδιολογικά συμπτώματα που χρήζουν παρακολούθησης. Ο ιατρός ενδέχεται να συστήσει υπέρηχο καρδιάς σε περίπτωση ξαφνικής εμφάνισης συμπτωμάτων που δεν έχουν ξεκάθαρη αιτιολογία.
Οξείες και χρόνιες καταστάσεις οι οποίες χρήζουν διάγνωσης ή παρακολούθησης μέσω υπερήχου καρδιάς αποτελούν οι εξής:
- Καρδιακή ανεπάρκεια: Κατάσταση στην οποία η καρδιά είναι αδύναμη και δεν συσπάται ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα τη μειωμένη παροχή αίματος στον οργανισμό.
- Η μιτροειδής βαλβίδα βρίσκεται ανάμεσα στον αριστερό κόλπο και την αριστερή κοιλία της καρδιάς. Κατά τη στένωσή της, η μιτροειδής βαλβίδα δεν ανοίξει αρκετά λόγω εναποθέσεων ασβεστίου. Κατά την ανεπάρκεια, το αίμα παλινδρομεί στον αριστερό κόλπο, αφού οι γλωχίνες της βαλβίδας δεν κλείνουν επαρκώς.
- Η αορτική βαλβίδα βρίσκεται ανάμεσα στην αριστερή κοιλία και την αορτή, κι επιτρέπει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα. Κατά τη στένωση, η βαλβίδα δεν ανοίγει σωστά, ενώ κατά την ανεπάρκεια το αίμα παλινδρομεί στην αριστερή κοιλία.
- Ρευματικής αιτιολογίας βαλβιδοπάθειες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια.
- Μυοκαρδιοπάθειες: Στις μυοκαρδιοπάθειες συμπεριλαμβάνονται πολυάριθμες παθήσεις, όπως η διατατική, η περιοριστική και η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια.
- Μυοκαρδίτιδα: Η μυοκαρδίτιδα αποτελεί προσβολή του μυοκαρδίου από λοίμωξη. Συχνά δημιουργεί φλεγμονές, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια.
- Στεφανιαία νόσο: Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη δημιουργία φλεγμονής στο εσωτερικό των τοιχωμάτων των αρτηριών, λόγω συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας.
Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εκπαιδευτεί στη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση των βαλβιδοπαθειών στην Ιατρική Σχολή του Stanford, ενώ είναι διαπιστευμένος για τη διενέργεια του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος από την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία. Παράλληλα, είναι συνεργάτης του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Εάν χρειάζεστε διαθωρακικό υπέρηχο καρδιάς, ή για οποιαδήποτε άλλη ερώτηση έχετε, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.
