Αρτηριακή Υπέρταση: Η Σιωπηλή Απειλή και η Σύγχρονη Αντιμετώπιση

Η αρτηριακή υπέρταση, γνωστή και ως «σιωπηλός δολοφόνος», αποτελεί μία από τις πλέον συχνές χρόνιες παθήσεις του σύγχρονου ανθρώπου. Παρά τη συχνότητά της, συχνά παραμένει αδιάγνωστη ή υποθεραπευμένη, ενώ σχετίζεται άμεσα με σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, το έμφραγμα μυοκαρδίου, η καρδιακή ανεπάρκεια και η νεφρική ανεπάρκεια.

Τι Είναι η Υπέρταση;

Η αρτηριακή υπέρταση είναι η παθολογική αύξηση της πίεσης του αίματος μέσα στις αρτηρίες. Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση ορίζεται κάτω από:

• 120 mmHg για τη συστολική πίεση (η «μεγάλη»)
• 80 mmHg για τη διαστολική πίεση (η «μικρή»)

Σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες, η υπέρταση διαγιγνώσκεται όταν η αρτηριακή πίεση είναι ≥140/90 mmHg σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, είτε στο ιατρείο είτε με 24ωρη καταγραφή (Holter).

Πόσο Συχνή Είναι;

Η υπέρταση αφορά:

• Περίπου 1 στους 3 ενήλικες παγκοσμίως
• Άτομα άνω των 65 ετών σε ποσοστό άνω του 60%
• Συχνότερα σε άνδρες έως τη μέση ηλικία, και σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι άνω του 30% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από υπέρταση, με σημαντικό ποσοστό να μην έχει λάβει διάγνωση.

Ποια Είναι τα Αίτια;

Η υπέρταση διακρίνεται σε:

✅ Πρωτοπαθή (ιδιοπαθή) υπέρταση – >90% των περιπτώσεων:

• Συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων
• Παχυσαρκία, καθιστική ζωή, αλατούχος διατροφή, στρες

Δευτεροπαθή υπέρταση – <10%:

• Νεφρικές παθήσεις
• Ορμονικές διαταραχές (π.χ. φαιοχρωμοκύτωμα, υπεραλδοστερονισμός)
• Φάρμακα (αντισυλληπτικά, αποσυμφορητικά)
• Στένωση νεφρικών αρτηριών

Ποια Είναι τα Συμπτώματα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπέρταση δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Συχνά αποκαλύπτεται μετά από:

• Πονοκεφάλους
• Ζάλη
• Ρινορραγίες
• Θολή όραση
• Κούραση ή δύσπνοια

Δυστυχώς, πολλές φορές η πρώτη εκδήλωση είναι ένα οξύ καρδιαγγειακό επεισόδιο.

Πώς Γίνεται η Διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται σε:

• Επαναλαμβανόμενες μετρήσεις πίεσης στο ιατρείο ή στο σπίτι
• 24ωρη καταγραφή (Holter πίεσης) για επιβεβαίωση
• Εργαστηριακό έλεγχο για έλεγχο οργάνων-στόχων (νεφροί, καρδιά, αγγεία)
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχοκαρδιογράφημα, και έλεγχος νεφρικής λειτουργίας

Ποιες Είναι οι Επιπλοκές;

Η μακροχρόνια υπέρταση προκαλεί βλάβες σε κρίσιμα όργανα:

• Καρδιά: υπερτροφία, ανεπάρκεια, αρρυθμίες
• Εγκέφαλος: αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, άνοια
• Νεφροί: χρόνια νεφρική νόσος
• Μάτια: υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Αγγεία: αθηροσκλήρυνση, ανεύρυσμα αορτής

Πώς Αντιμετωπίζεται;

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής και φαρμακευτική αγωγή.

Τρόπος ζωής:

• Μείωση πρόσληψης αλατιού (<5γρ/ημέρα)
• Απώλεια βάρους
• Φυσική δραστηριότητα (30 λεπτά/ημέρα)
• Διακοπή καπνίσματος
• Περιορισμός αλκοόλ

Φαρμακευτική θεραπεία:

• Διουρητικά
• Αναστολείς ΜΕΑ / σαρτάνες
• Ανταγωνιστές ασβεστίου
• Β-αναστολείς
• Νεότερα φάρμακα σε ανθεκτική υπέρταση

Στόχος είναι πίεση κάτω από 130/80 mmHg, ιδίως σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.

Ποιος Είναι Υψηλού Κινδύνου;

Οι παρακάτω ομάδες έχουν αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και πρέπει να ελέγχονται στενά:

• Διαβητικοί
• Νεφροπαθείς
• Καπνιστές
• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας
• Ασθενείς με υπερλιπιδαιμία ή παχυσαρκία

Συμπέρασμα

Η αρτηριακή υπέρταση είναι μία χρόνια και ύπουλη νόσος, που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές και μη αναστρέψιμες επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η συστηματική παρακολούθηση είναι το κλειδί για την υγεία της καρδιάς και των αγγείων.

Ενημερωθείτε – μετρηθείτε – προστατευθείτε.

📍 Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευτεί στην επεμβατική καρδιολογία στην Ιατρική Σχολή Stanford των ΗΠΑ και στο Essex Cardiothoracic Center του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατέχει πολυετή εμπειρία στην διακαθετηριακή αντιμετώπιση των παθήσεων των στεφανιαίων αγγείων και λοιπών δομικών παθήσεων της καρδιάς. Είναι συνεργάτης με το Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Εάν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από στεφανιαία νόσο, επιθυμείτε να πραγματοποιήσετε στεφανιογραφία, ή αναζητάτε μια δεύτερη γνώμη, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.