Το Ωτίο του Αριστερού Κόλπου: Πηγή Θρόμβων και Σύγχρονες Επιλογές Αντιμετώπισης

Το ωτίο του αριστερού κόλπου (Left Atrial Appendage – LAA) αποτελεί μια μικρή, δακτυλιοειδή προσεκβολή του αριστερού κόλπου της καρδιάς. Σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή (atrial fibrillation – AF), μπορεί να μετατραπεί σε επικίνδυνη πηγή θρόμβων, που σχετίζονται με σοβαρά εγκεφαλικά επεισόδια.

Τι Είναι το Ωτίο του Αριστερού Κόλπου;

Ανατομικά, το LAA είναι μία εμβρυϊκής προέλευσης κοιλότητα με λεπτά τοιχώματα, που συνδέεται με τον κύριο όγκο του αριστερού κόλπου μέσω ενός στενού στομίου. Σε φυσιολογικές συνθήκες, συμβάλλει στην αποθήκευση αίματος κατά τη διαστολή και ενισχύει τη συσταλτικότητα του κόλπου.

Γιατί Είναι Σημαντικό στην Κολπική Μαρμαρυγή;

Σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, ο αριστερός κόλπος και το ωτίο του χάνουν τη φυσιολογική συσταλτικότητά τους. Αυτό οδηγεί σε στάση του αίματος και συνεπώς σε αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης. Σύμφωνα με μελέτες, πάνω από το 90% των θρόμβων που σχηματίζονται σε ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή εντοπίζονται στο LAA.

Οι θρόμβοι αυτοί, εάν αποσπαστούν, μπορούν να προκαλέσουν ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, με σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και την επιβίωση του ανθρώπου.

Ποιες Είναι οι Επιλογές Αντιμετώπισης;

Η πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι ο βασικός στόχος της θεραπείας. Οι επιλογές περιλαμβάνουν:

1. Αντιπηκτική Αγωγή

• Αναστολείς βιταμίνης Κ (π.χ. ασενοκουμαρόλη, warfarin)
• Νεότερα αντιπηκτικά (NOACs) όπως dabigatran, rivaroxaban, apixaban

Τα αντιπηκτικά είναι η πρώτη επιλογή για την πρόληψη θρόμβωσης, αλλά συνοδεύονται από κίνδυνο αιμορραγίας, ειδικά σε ηλικιωμένους ή ασθενείς με ιστορικό αιμορραγίας.

2. Διαδερμική Σύγκλειση του Ωτίου (LAA Closure / Occlusion)

Για ασθενείς με υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας ή αντενδείξεις στη μακροχρόνια αντιπηκτική αγωγή, υπάρχει η επιλογή της δικαθετηριακής σύγκλεισης του LAA με διάφορες συσκευές, όπως:

• WATCHMAN™ device
• Amplatzer™ Amulet

Η συσκευή τοποθετείται ενδοαρδιακά μέσω ενός ειδικού καθετήρα από τη μηριαία φλέβα, με υπερηχογραφική και ακτινοσκοπική καθοδήγηση (TEE & fluoroscopy). Κατά αυτόν τον τρόπο, το στόμιο του LAA απομονώνεται από την κυκλοφορία, αποτρέποντας το σχηματισμό ή τη μετακίνηση θρόμβων.

Ενδείκνυται σε ασθενείς με:

• Αντένδειξη σε αντιπηκτικά
• Υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας (HAS-BLED score ≥3)
• Υποτροπιάζοντα εγκεφαλικά επεισόδια παρά τη φαρμακευτική αγωγή

3. Χειρουργική Αφαίρεση ή Απολίνωση

Σε ασθενείς που υποβάλλονται σε άλλη καρδιοχειρουργική επέμβαση (π.χ. bypass ή αντικατάσταση βαλβίδων), μπορεί να γίνει χειρουργική απολίνωση ή αφαίρεση του ωτίου την ίδια στιγμή.

Κλινικές Μελέτες και Αποτελεσματικότητα

• Η μελέτη PROTECT–AF απέδειξε ισοδυναμία (non-inferiority) του Watchman έναντι της warfarin στη μακροπρόθεσμη πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων.
• Η PRAGUE-17 σύγκρινε την LAA σύγκλειση με NOACs και έδειξε συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα στη μείωση θρομβοεμβολικών επεισοδίων.

Ο Ρόλος του Καρδιολόγου

Η απόφαση για διαδερμική σύγκλειση του LAA πρέπει να λαμβάνεται από εξειδικευμένη ομάδα καρδιολόγων (Heart Team), μετά από πλήρη αξιολόγηση του κινδύνου θρόμβωσης (CHA₂DS₂-VASc) και αιμορραγίας (HAS-BLED), που έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία στη διαχείριση αυτών των περιστατικών.

Συμπερασματικά

Το ωτίο του αριστερού κόλπου αποτελεί ανατομική δομή με ιδιαίτερη σημασία στην πρόληψη θρομβοεμβολικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Η πρόοδος στη διαδερμική σύγκλειση του LAA προσφέρει μια ασφαλή και αποτελεσματική εναλλακτική για ασθενείς με αντενδείξεις στην αντιπηκτική αγωγή.

 

Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευθεί στην επεμβατική (διακαθετηριακή/διαδερμική) αντιμετώπιση των βαλβιδοπαθειών στην Ιατρική Σχολή Stanford των ΗΠΑ. Κατέχει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των δομικών καρδιοπαθειών. Είναι συνεργάτης του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Σε περίπτωση που έχετε διεγνωσθεί με ανοικτό ωοειδές τρήμα ή έχετε νοσηλευθεί λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου (αγνώστου αιτιολογίας), μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.