Μεσοκολπική Επικοινωνία (ASD): Όταν η Καρδιά Έχει «Παραθυράκι» και Πώς Αντιμετωπίζεται

Η Μεσοκολπική Επικοινωνία (Atrial Septal Defect – ASD) είναι μια συγγενής καρδιοπάθεια, δηλαδή μια εκ γενετής ανωμαλία της καρδιάς, κατά την οποία υπάρχει μόνιμο άνοιγμα στο διάφραγμα που χωρίζει τον δεξιό από τον αριστερό κόλπο.

Παρότι μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική για πολλά χρόνια, η καθυστερημένη διάγνωση ή αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες και πνευμονική υπέρταση.

Τι Είναι η Μεσοκολπική Επικοινωνία;

Το μεσοκολπικό διάφραγμα είναι το τοίχωμα που χωρίζει τους δύο κόλπους της καρδιάς. Στην περίπτωση της ASD, υπάρχει παθολογική επικοινωνία που επιτρέπει τη μεταφορά αίματος από τον αριστερό προς τον δεξιό κόλπο, προκαλώντας υπερφόρτωση της δεξιάς καρδιάς και των πνευμόνων.

Είδη Μεσοκολπικών Επικοινωνιών

Οι κυριότεροι τύποι ASD είναι:

1. Ostium Secundum ASD – ο συχνότερος τύπος (περίπου 70%), εντοπίζεται στο μέσο του διαφράγματος.
2. Ostium Primum ASD – εντοπίζεται χαμηλότερα και σχετίζεται με ανωμαλίες της κολποκοιλιακής βαλβίδας.
3. Sinus Venosus ASD – σπάνιος τύπος.
4. Coronary sinus ASD – εξαιρετικά σπάνια μορφή.

Συμπτώματα και Διάγνωση

Πολλοί ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί για δεκαετίες. Ωστόσο, η χρόνια υπερφόρτωση όγκου μπορεί να οδηγήσει σε:

• Δύσπνοια στην κόπωση
• Αίσθημα παλμών (λόγω κολπικής μαρμαρυγής)
• Λοιμώξεις αναπνευστικού
• Εγκεφαλικό επεισόδιο (σπανιότερα, μέσω παράδοξης εμβολής)

Η διάγνωση γίνεται με:

• Διαθωρακικό υπερηχογράφημα (TTE) – πρώτη εξέταση
• Διοισοφάγειο υπερηχογράφημα (TEE) – για λεπτομερή ανατομική απεικόνιση
• MRI καρδιάς ή CT σε περίπλοκες περιπτώσεις
• Δεξιός καρδιακός καθετηριασμός για μέτρηση της πνευμονικής πίεσης και του shunt

Πότε Χρειάζεται Παρέμβαση;

Η θεραπευτική παρέμβαση συστήνεται όταν:

• Υπάρχει σημαντική διαφυγή αίματος (Qp:Qs ≥ 1.5:1)
• Υπάρχει διάταση δεξιών καρδιακών κοιλοτήτων
• Υπάρχουν συμπτώματα ή επιπλοκές (αρρυθμίες, δύσπνοια, καρδιακή ανεπάρκεια)
• Υπάρχει ιστορικό παράδοξης εμβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου

Επιλογές Αντιμετώπιση

1. Διαδερμική σύγκλειση

✅ Επιλογή πρώτης γραμμής για Ostium Secundum τύπου ASD, εφόσον η ανατομία είναι κατάλληλη.

• Γίνεται με ειδική συσκευή (“umbrella-like occluder”) που τοποθετείται μέσω ειδικού καθετήρα από τη μηριαία φλέβα.
• Πλεονεκτήματα: Χωρίς χειρουργική τομή, σύντομη νοσηλεία (1 ημέρα), άμεση επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.

Απαιτείται διοισοφάγειο υπερηχογράφημα κατά τη διάρκεια της επέμβασης για σωστή καθοδήγηση.

2. Χειρουργική Διόρθωση

Επιλέγεται σε περιπτώσεις:

• Μεγάλων ή πολύπλοκων επικοινωνιών
• Ostium Primum ή Sinus Venosus ASD
• Συνοδών καρδιοχειρουργικών παθήσεων (π.χ. βαλβιδοπάθειες)

Η διόρθωση γίνεται με άμεση συρραφή ή χρήση pericardial patch.

Προοπτικές και Παρακολούθηση

Μετά τη σύγκλειση της επικοινωνίας, η πρόγνωση είναι εξαιρετική. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν, η λειτουργία της δεξιάς καρδιάς βελτιώνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης πνευμονικής υπέρτασης ή αρρυθμιών μειώνεται.

Η τακτική καρδιολογική παρακολούθηση και απεικονιστικός έλεγχος (Echo) είναι απαραίτητοι, ενώ ο ασθενής λαμβάνει για κάποιο διάστημα αντιαιμοπεταλιακή αγωγή.

Συμπερασματικά

Η μεσοκολπική επικοινωνία, αν και συχνά “σιωπηλή”, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές επιπλοκές αν παραμείνει αδιάγνωστη και χωρίς θεραπεία. Η σύγχρονη επεμβατική καρδιολογία προσφέρει ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις, με ελάχιστη επεμβατικότητα και άριστα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, όταν και εφ’όσον απαιτείται επεμβατική σύγκλειση της επικοινωνίας αυτής.

 

Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευθεί στην επεμβατική (διακαθετηριακή/διαδερμική) αντιμετώπιση των βαλβιδοπαθειών στην Ιατρική Σχολή Stanford των ΗΠΑ. Κατέχει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των δομικών καρδιοπαθειών. Είναι συνεργάτης του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Σε περίπτωση που έχετε διεγνωσθεί με ανοικτό ωοειδές τρήμα ή έχετε νοσηλευθεί λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου (αγνώστου αιτιολογίας), μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.