Αγγειοπλαστική και εμφύτευση Stent
Τι είναι η αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent;
Η αγγειοπλαστική είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος κατά την οποία πραγματοποιείται διάνοιξη της στεφανιαίας αρτηρίας, σε περιπτώσεις με στένωση, ή ακόμη και απόφραξη της στεφανιαίας αρτηρίας. Μετά την αγγειοπλαστική, η κυκλοφορία του αίματος αποκαθίσταται. Κατά την επέμβαση αυτή χρησιμοποιούνται το «μπαλονάκι» και το στεντ (stent).
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ αγγειοπλαστικής με μπαλόνι κι εμφύτευσης stent;
Παλαιότερα, η αγγειοπλαστική (PTCA, or percutaneous transluminal coronary angioplasty) διενεργούταν αποκλειστικά με τη χρήση μπαλονιού. Ο ειδικός ασκός με το μπαλόνιι εισαγόταν στην αρτηρία, διαστελλόταν και στη συνέχεια αφαιρούταν. Το μειονέκτημα της απλής αγγειοπλαστικής με μπαλόνι έγκειται στις υψηλές πιθανότητες επαναστένωσης, δηλαδή επαναφοράς της στένωσης η οποία έπρεπε να αποκατασταθεί εκ νέου.
Το stent είναι ένας μεταλλικός σκελετός, ή αλλιώς ικρίωμα, ο οποίος εισάγεται μαζί με το μπαλονάκι και τοποθετείται στο σημείο της στένωσης. Στη σημερινή εποχή, τα stent έχουν λεπτότερο σκελετό και είναι φαρμακο-εκλυόμενα, δηλαδή αποθηκεύουν ειδικές φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες σταδιακά απελευθερώνονται στην αρτηρία, ούτως ώστε να αποτραπεί η επαναστένωση (Drug Eluting Stents – DES).
Ποια είναι η απαραίτητη προετοιμασία για την αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent;
Η κυριότερη ένδειξη για αγγειοπλαστική με εμφύτευση στεντ είναι στα πλαίσια οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, όπου πρέπει να γίνει διάνοιξη της στεφανιαίας αρτηρίας επειγόντως. Άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής ενδέχεται να χρειάζεται αγγειοπλαστική αποτελούν η εμμένουσα στηθάγχη παρά τη φαρμακευτική αγωγή και η σταθερή στεφανιαία νόσος. Εάν ο ασθενής έχει υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου στο παρελθόν και παρουσιάσει ισχαιμία κατά τη δοκιμασία κοπώσεως, μπορεί να πραγματοποιηθεί αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent.
Πριν την διενέργεια της αγγειοπλαστικής απαιτούνται κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις, όπως ο έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας (κρεατινίνη και ουρία ορού) και της πηκτικότητας του αίματος. Μερικές ημέρες πριν, ο ασθενής οφείλει να διακόψει τη λήψη αγωγής αντιπηκτικών φαρμάκων, πάντα σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό. Προ της επέμβασης, καλό είναι ο ασθενής να είναι σε 4ωρη νηστεία. Σε περίπτωση όπου παρατηρηθεί μειωμένη νεφρική λειτουργία, είτε λόγω γνωστής νεφρικής ανεπάρκειας είτε μετά την επέμβαση, είναι απαραίτητη η ενδοφλέβια ενυδάτωση του οργανισμού. Πριν την αγγειοπλαστική, ο ασθενής υποβάλλεται ή θα έχει υποβληθεί σε προγενέστερο χρόνο, σε στεφανιογραφία με σκοπό να γίνει έλεγχος του στεφανιαίου δικτύου και να εντοπιστούν τυχόν στενώσεις.
Ποια διαδικασία ακολουθείται κατά την αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent;
Ο επεμβατικός καρδιολόγος επιλέγει την περιοχή της παρακέντησης (μια μικρή οπή συνήθως στον καρπό ή στη βουβωνική χώρα) και πραγματοποιεί αντισηψία. Η παρακέντηση διενεργείται με τοπική αναισθησία. Ο ασθενής δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο, ή τη διαδρομή των καθετήρων στις αρτηρίες του, αφού δεν υπάρχουν απολήξεις νεύρων μέσα σε αυτές. Ενδέχεται να αισθανθεί ένα ελαφρύ αίσθημα καύσους κατά τη χορήγηση του σκιαγραφικού, και μια έντονη ανάγκη για ούρηση.
Μέσα από τον καθετήρα που τοποθετήθηκε, ο ιατρός προωθεί ένα οδηγό σύρμα στο σημείο της στένωσης που θα διενεργηθεί η αγγειοπλαστική. Ένα μικρό μπαλόνι είναι τοποθετημένο στην άκρη του σύρματος, το οποίο έχει διάμετρο ανάλογη με αυτήν των στεφανιαίων αρτηριών. Μαζί με το μπαλόνι εισάγεται και το μεταλλικό πλέγμα του stent. Κατόπιν ο ιατρός φουσκώνει το μπαλόνι, πιέζοντας τα τοιχώματα της αθηρωματικής πλάκας προς το τοίχωμα της αρτηρίας. Η επιλογή του σωστού μεγέθους και τύπου stent για τον κάθε ασθενή είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το πλέγμα/stent πρέπει να έχει διάμετρο ισοδύναμη με εκείνη του αγγείου, αφού η μικρότερη διάμετρος θα οδηγήσει σε λανθασμένη τοποθέτηση και πιθανώς εκτοπισμό του στεντ βαθύτερα στη στεφανιαία αρτηρία. Διάμετρος μεγαλύτερη από εκείνη του αγγείου ενδέχεται να προκαλέσει ρήξη της αρτηρίας και πιθανώς αιμορραγία, η οποία εν δυνάμει να πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.
Μετά το πέρας της επέμβασης, ο ιατρός θα αφαιρέσει το σύρμα με το μπαλονάκι και τον καθετήρα, και θα τοποθετήσει μια συσκευή σύγκλεισης της οπής στον καρπό (ή στη βουβωνική χώρα) για λίγες ώρες. Η επέμβαση δεν ξεπερνά συνήθως τη μία ώρα σε διάρκεια. Ο ασθενής επιστρέφει στο δωμάτιό του για παρακολούθηση και μπορεί να λάβει εξιτήριο την ίδια μέρα ή το επόμενο πρωί ανάλογα των συνθηκών. Με βάση το ιστορικό του ασθενούς, θα αποφασιστεί η ιδανική αγωγή με αντι-αιμοπεταλιακά (ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη κτλ) ή αντιπηκτικά φάρμακα.
Πιθανές επιπλοκές
Σε γενικές γραμμές, η αγγειοπλαστική με εμφύτευση stent είναι μια διαδικασία με πολύ χαμηλό ποσοστό επιπλοκών. Οι περισσότεροι ασθενείς που βιώνουν επιπλοκές παρουσιάζουν προβλήματα μικρής σημασίας, όπως μώλωπες ή κάποιο μικρό αιμάτωμα στην περιοχή της παρακέντησης. Οι σοβαρότερες επιπλοκές της επέμβασης περιλαμβάνουν:
- Αιμορραγία στο σημείο όπου έγινε η παρακέντηση.
- Κάποιο μικρό σκίσιμο στο εσωτερικό τοίχωμα της αρτηρίας.
- Δημιουργία ψευδοανευρύσματος ή αιματώματος.
- Λοίμωξη του τραύματος της παρακέντησης.
Η επαναστένωση της αρτηρίας ή του αγγείου όπου πραγματοποιήθηκε η αγγειοπλαστική ενδέχεται να πραγματοποιηθεί μετά από κάποιους μήνες ή και κάποια χρόνια, αναλόγως των συνθηκών. Κάποιες καθημερινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα ή η υψηλή χοληστερόλη, μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης επαναστένωσης μετά από στεντ. Τα συμπτώματα είναι συνήθως κόπωση, αδυναμία, στηθάγχη ή δυσκολία στην αναπνοή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διενέργεια στεφανιογραφίας είναι απαραίτητη, ενώ η αντιμετώπιση της επαναστένωσης του στεντ, είναι η εμφύτευση νέου στεντ πάνω από το παλιό ή αγγειοπλαστική με φαρμακο-εκλυόμενο μπαλόνι.
Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευτεί στην επεμβατική καρδιολογία στην Ιατρική Σχολή του Stanford των ΗΠΑ και στο Essex Cardiothoracic Center του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατέχει πολυετή εμπειρία στην διακαθετηριακή αντιμετώπιση των παθήσεων των στεφανιαίων αγγείων και λοιπών δομικών παθήσεων της καρδιάς. Είναι συνεργάτης με το Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Εάν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από στεφανιαία νόσο, επιθυμείτε να πραγματοποιήσετε στεφανιογραφία, ή αναζητάτε μια δεύτερη γνώμη, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.