Αρρυθμίες: Διάγνωση, Κατηγορίες και Αντιμετώπιση

Οι καρδιακές αρρυθμίες αποτελούν συχνό καρδιολογικό πρόβλημα, το οποίο αφορά δυσλειτουργία στη φυσιολογική ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Μπορεί να εμφανίζονται με ή χωρίς συμπτώματα, να είναι καλοήθεις ή να απειλούν τη ζωή, και η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την πρόγνωση.

Τι Είναι Αρρυθμία;

Η καρδιά φυσιολογικά χτυπά με ρυθμό 60–100 παλμούς το λεπτό. Η αρρυθμία είναι οποιαδήποτε απόκλιση από αυτόν τον ρυθμό – είτε πολύ γρήγορος (ταχυκαρδία), είτε πολύ αργός (βραδυκαρδία), είτε ακανόνιστος.

Η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς ελέγχεται από τον φυσιολογικό φλεβόκομβο, ο οποίος ρυθμίζει τη συχνότητα και τον ρυθμό των παλμών. Όταν ο έλεγχος αυτός διαταράσσεται, προκύπτουν αρρυθμίες.

Κατηγορίες Αρρυθμιών

✅ Υπερκοιλιακές Αρρυθμίες (προέρχονται από τους κόλπους):

• Κολπική μαρμαρυγή (AF) – η πιο συχνή, αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού
• Κολπικός πτερυγισμός (flutter)
• Παροξυσμικές υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες (PSVT)
• Πρόωρες κολπικές συστολές (PACs)

✅ Κοιλιακές Αρρυθμίες (πιο σοβαρές):

• Κοιλιακή ταχυκαρδία (VT)
• Κοιλιακή μαρμαρυγή (VF) – απειλητική για τη ζωή
• Πρόωρες κοιλιακές συστολές (PVCs)

✅ Βραδυκαρδίες:

• Κολποκοιλιακός αποκλεισμός (block)
• Νόσος του φλεβόκομβου

Αίτια Αρρυθμιών

Οι αιτίες ποικίλουν και περιλαμβάνουν:

• Ισχαιμία ή έμφραγμα του μυοκαρδίου
• Υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια
• Μυοκαρδιοπάθειες
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές (π.χ. κάλιο, μαγνήσιο)
• Παθήσεις θυρεοειδούς
• Χρήση φαρμάκων ή διεγερτικών (π.χ. καφεΐνη, αλκοόλ)
• Συγγενείς ανωμαλίες του καρδιακού συστήματος

Συμπτώματα

Οι αρρυθμίες μπορεί να είναι ασυμπτωματικές ή να εκδηλώνονται με:

• Αίσθημα παλμών (φτερούγισμα ή «χτύπημα» στο στήθος)
• Ζάλη ή λιποθυμία (συγκοπή)
• Δύσπνοια
• Πόνο στο στήθος
• Κόπωση
• Άγχος

Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να είναι σιωπηλή αλλά αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται σε:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) – βασική εξέταση
• Holter ρυθμού 24–72 ωρών
• Δοκιμασία κόπωσης (τεστ κοπώσεως)
• Ηχοκαρδιογράφημα για έλεγχο δομικών παθήσεων
• Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, όταν χρειάζεται

Αντιμετώπιση

Η θεραπευτική στρατηγική εξαρτάται από:

• Το είδος και τη βαρύτητα της αρρυθμίας
• Την υποκείμενη καρδιολογική νόσο
• Την παρουσία συμπτωμάτων

Συντηρητική θεραπεία:

• Φαρμακευτική αγωγή (αντιαρρυθμικά, β-αναστολείς, ανταγωνιστές ασβεστίου)
• Αντιπηκτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή

Επεμβατικές μέθοδοι:

• Ηλεκτρική ανάταξη (καρδιομετατροπή)
• Κατάλυση (ablation) – ραδιοσυχνότητες ή cryoablation για εξάλειψη του αρρυθμιογόνου ιστού
• Εμφύτευση βηματοδότη σε βραδυκαρδίες ή πλήρη αποκλεισμό
• Εμφύτευση απινιδωτή (ICD) για πρόληψη αιφνίδιου θανάτου σε σοβαρές κοιλιακές αρρυθμίες

Πρόληψη & Παρακολούθηση

• Τακτικός καρδιολογικός έλεγχος
• Αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης)
• Υγιεινή ζωή με μεσογειακή διατροφή, σωματική άσκηση, αποχή από κάπνισμα και κατάχρηση ουσιών
• Συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή

Συμπέρασμα

Οι αρρυθμίες αποτελούν μια ποικιλόμορφη ομάδα καρδιακών διαταραχών με διαφορετική βαρύτητα και πρόγνωση. Η έγκαιρη διάγνωση και η εξατομικευμένη θεραπεία μπορούν να προλάβουν σοβαρές επιπλοκές, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και να σώσουν ζωές.

📍 Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος Δρ. Κωνσταντίνος Ε. Σταθογιάννης, έχει εξειδικευτεί στην επεμβατική καρδιολογία στην Ιατρική Σχολή Stanford των ΗΠΑ και στο Essex Cardiothoracic Center του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατέχει πολυετή εμπειρία στην διακαθετηριακή αντιμετώπιση των παθήσεων των στεφανιαίων αγγείων και λοιπών δομικών παθήσεων της καρδιάς. Είναι συνεργάτης με το Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ. Εάν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από στεφανιαία νόσο, επιθυμείτε να πραγματοποιήσετε στεφανιογραφία, ή αναζητάτε μια δεύτερη γνώμη, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.